Şahıs Şirketi Nasıl Kurulur? Hangi Belgeler Gerekir?

Kendi işinizi kurma hayaliniz varsa şahıs şirketi kurmayı mutlaka düşünmüşsünüzdür. Girişimciler için en pratik ve düşük maliyetli yollardan biri de şahıs şirketi kurmak.

Özellikle serbest meslek sahipleri, küçük ölçekli işletmeler ve bireysel girişimciler, şahıs şirketi modeli sayesinde hem yasal zemine oturmuş bir ticari faaliyete başlar hem de vergi mükellefiyeti kazandıkları için resmi iş yapma imkânına sahip olurlar.

Şahıs şirketi nedir, hangi belgeler gerekir, kimler şahıs şirketi kurabilir gibi sorulara sizler için yanıtladık.

Şahıs Şirketi Nedir?

Şahıs şirketi, bir veya birden fazla gerçek kişi tarafından kurulan, kuruluş ve işleyiş süreci oldukça basit olan bir işletme türü. Türkiye’de şahıs şirketleri genellikle

• adi ortaklık,
• kolektif şirket ve
• komandit şirket olarak üç başlık altında sınıflandırılır.

Bireysel girişimciler tarafından en sık seçilen tür ise adi şahıs işletmesidir.

Şahıs şirketinin temel özelliği, şirketin tüzel kişiliği ile sahibinin hukuki ve mali olarak doğrudan bağlantılı olmasıdır. Yani şirket borçlarından şirket sahibi doğrudan sorumludur.

Bu yapı, hızlı kurulabilirlik ve düşük maliyet avantajı sağlarken, sınırsız sorumluluk nedeniyle büyük ölçekli yatırımlar için önerilmez.

Şahıs Şirketi Hangi Amaçla Kurulur?

Şirket kuruluşlarında şahıs şirketinin seçilmesinin farklı nedenleri olabilir:

• Serbest meslek faaliyeti gösteriyor olmak (muhasebecilik, danışmanlık, yazılım vb.).
• Küçük ölçekli ticari faaliyetlerde bulunmak (e-ticaret, el yapımı ürün satışı, kafe işletmeciliği).
• Resmi fatura kesebiliyor olmak ve vergi mükellefi olabilmesi.
• Devlet desteklerinden, teşvik ve hibelerden yararlanabilmek, bunlardan bazıları.

Kısacası şahıs şirketi, bireysel düzeyde ticaret yapmak isteyen herkes için hızlı, kolay ve maliyetsiz bir başlangıç modeli.

Şahıs Şirketi Kurmak için Hangi Belgeler Gereklidir?

Şahıs şirketi kurmak, diğer şirket türlerine göre çok daha az evrak ve prosedür gerektirir. 2025 itibarıyla e-Devlet ve Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) altyapısı sayesinde, şahıs şirketinizi online olarak bile kurabilirsiniz.

Geleneksel yollarla başvuru yapmak isteyenlerin bulundurması gereken belgeler şöyle:

Zorunlu Belgeler

• Nüfus cüzdanı fotokopisi
• İkametgah belgesi
• İmza beyannamesi (noterde düzenlenir)
• İşyeri kiralıksa kira sözleşmesi, mülk sahibine aitse tapu belgesinin fotokopisi
• Vergi dairesi başvuru formu
• Faaliyet alanına göre meslek odasına kayıt belgesi (örneğin ticaret odası, esnaf odası)

Dijital Başvuru için

• e-Devlet şifresi
• Dijital Vergi Dairesi (dijital.gib.gov.tr) üzerinden başvuru formunun doldurmak
• Gerekli belgelerin sistem üzerinden yüklemek

Başvuru sonrasında vergi dairesi yetkilileri, adres gösterilen iş yerinde yoklama gerçekleştirir. Adresin uygun bulunursa vergi levhası hazırlanarak mükellefiyet başlatılır.

Şirket, bu adımla birlikte resmi olarak faaliyete geçmiş olur.

Şahıs Şirketi, Limited Şirket ve Anonim Şirket Farkları

Şahıs şirketi, anonim şirket ve limited şirket kuruluş, sermaye ve yükümlülükler açısından birbirinden farklıdır. İlk etapta kişiler şahıs şirketi kurmayı daha sonra ise limited ya da anonim şirkete dönüşüm tercih edebilir.

Kuruluşların farkları hakkında şunları söyleyebiliriz:

• Anonim şirket belirli sermayesi paylara bölünmüş kuruluştur. Şirket borçlarından sadece mal varlığı ile sorumlu olur.
• Limited şirket bir ya da daha fazla gerçek – tüzel kişinin bir araya gelmesi ile kurulur. Esas sermayesi belirli olan ve belli bir ticari unvan altında kurulan yapıdır.
• Anonim şirket genellikle birçok hissedar tarafından yönetilirken şahıs şirketi genellikle 1 ya da 2 kişiye ait olur
• Anonim şirket ve limited şirkette minimum sermaye sınırı varken (2025 yılı için anonim şirketlerde 250.000 TL; limited şirketlerde 50.000 TL şartı) şahıs şirketi için minimum sermaye şartı yoktur.

Anonim şirket en fazla 500 hissedar, limited şirket 50 hissedara sahip olur. Şahıs şirketi tek başınıza düşük sermaye ile bir işyeri açmak istediğinizde başvuracağınız bir yol olurken limited ve anonim şirketi işletmenizi büyürken tercih edebilirsiniz.

Şahıs şirketi ve limited şirket farkları şunlardır:

• Şahıs şirketi kuruluşu düşük maliyetli, limited şirket kuruluşu ticaret odası kaydı nedeniyle ekstra maliyetli olur.
• Şahıs şirketi kazancı üzerinden gelir vergisi mükellefi olur, limited şirket %25 kurumlar vergisi mükellefidir.
• Şahıs şirketinde borçlar kişisel mal varlığı ile sorumlu tutulurken limited şirketlerde borca karşılık hisse payı oranında sorumluluk olur.

İlginizi çekebilir: Girişimciler için Şahıs Firması ve Limited Şirketinin Avantajları

Kimler Şahıs Şirketi Kurabilir?

Şahıs şirketi açmak için 18 yaşında olmak ve devlet memuru olmamak yeterlidir. Devlet memuru olanlar tacir sınıfına giremediği için şahıs şirketi kurmaları yasak olsa da belli koşullar altında ortak olabilir.

Devlet memuru olanlar komandit şirket içerisinde “sermayesi bölünmüş komanditer ortak” olma şansına sahip olsa da kanuni temsilcilik ve görev almak yine yasaktır.

Sigortalı çalışanlar iş sözleşmesinde farklı bir yerde çalışma ve şirket kurmaya dair madde bulunmadığı sürece özgürce şahıs şirketi açabilir.

Şahıs Şirketi Kuruluş Süreci Ne Kadar Sürer?

Şahıs şirketi, diğer şirket çeşitlerine göre daha kısa sürede kurulur. Geleneksel yöntemle başvuru yapıldığında süreç 1- 3 iş günü arasında sonuçlanır.

Ancak e-Devlet veya Dijital Vergi Dairesi üzerinden online başvuru yapıldığında, belgelerin eksiksiz yüklenmesi ile kuruluş işlemleri aynı gün içinde bile tamamlanabilir.

Vergi dairesi tarafından gerçekleştirilen adres yoklamasının ardından, uygunluk onayı verilirse vergi levhası düzenlenir ve şahıs şirketi yasal olarak faaliyete geçmiş sayılır.

Şahıs Şirketi Kurarken Hangi Vergiler Ödenir?

Şahıs şirketleri, kuruluş aşamasında doğrudan vergi ödemezler. Ancak faaliyet başladıktan sonra düzenli olarak ödenmesi gereken bazı vergiler bulunmaktadır:

• Gelir Vergisi: Şirket sahibinin elde ettiği kazanca göre dilim dilim artan oranlı bir şekilde tahsil edilir (2025 yılı itibarıyla %15’ten başlar, %40’a kadar çıkar).
• Katma Değer Vergisi (KDV): Mal veya hizmet satışlarında %1, %10 veya %20 oranlarında uygulanmaktadır.
• Geçici Vergi: Üçer aylık dönemler halinde beyan edilen kazançlar üzerinden hesaplanan gelir vergisinin, yıl içerisinde peşin olarak ödenmesidir.
• Damga Vergisi: Sözleşme ve beyannameler üzerinden alınan sabit vergidir.
• Stopaj (Gelir Vergisi Tevkifatı): Kira, serbest meslek ödemeleri gibi giderlerde doğrudan kesilen vergidir.
• Bağ-Kur (4B) Primleri: Şirket sahibi kendi sigorta primlerini öder.

Şirketin kuruluş aşamasında yalnızca; noter ücretleri, oda kayıt harcı ve varsa kira sözleşmesine ilişkin damga vergisi gibi temel giderler söz konusu olur.

İlginizi çekebilir: Şahıs Şirketinde Hangi Harcamalar Gider Gösterilebilir?

Şahıs Şirketi Kurarken Sermaye Gereksinimi Var Mıdır?

Kanunen şahıs şirketi kurmak için belirli bir sermaye miktarı şartı bulunmuyor. Bu durum, limited veya anonim şirketlerden temel farklardan biridir ve girişimcilerin sermaye taahhüdü olmaksızın işletme açmasına olanak tanır.

Ancak bazı sektörlerde vergi avantajlarından faydalanmak veya prestij sağlamak amacıyla sembolik bir sermaye tutarı (örneğin 1.000 – 5.000 TL) beyan edilebilir.

Şahıs Şirketi Kuruluşunda Hangi İzinler Alınmalıdır?

Genel olarak şahıs şirketi kurmak için özel bir izin alınması gerekmez ancak işletmenin faaliyet alanına bağlı olarak ek ruhsat veya resmi izinler talep edilebilir.

Örneğin; kafe, restoran ya da güzellik salonu gibi fiziksel hizmet sunan işletmelerin, bağlı bulundukları belediyeden işyeri açma ve çalışma ruhsatı almaları zorunludur.

e-Ticaret yoluyla faaliyet gösteren girişimcilerin ise doğrudan bir izin alması gerekmez ancak yasal mevzuata göre ETBİS (Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi) kaydı yaptırmaları şarttır. (Pazar yerlerinde satış yapanlar hariç.)

Öte yandan;

• gıda,
• sağlık,
• kozmetik ve
• eğitim gibi daha özel ve denetime tabi alanlarda faaliyet gösterilecekse, ilgili bakanlık veya düzenleyici kurumlardan ön onay ya da faaliyet izni alınması gerekebilir.

Faaliyet türüne göre bu izinlerin ihmal edilmesi, idari para cezası uygulanmasına veya işletmenin geçici ya da kalıcı olarak kapatılmasına yol açabilir.

Şahıs Şirketi Kuruluşunda Hangi Muhasebe Kayıtları Tutulmalıdır?

Şahıs şirketleri, bilanço esasına değil genellikle işletme hesabı esasına göre defter tutar. Bu nedenle muhasebe kayıtları daha sade olmakla birlikte yine de belirli standartlara uygun şekilde yürütülmelidir.

Kuruluş aşamasından itibaren kayıt altına alınması gereken başlıca belgeler şunlardır:

• İşletme defteri: Gelir ve giderlerin işlendiği temel muhasebe defteridir. Vergi dairesi tarafından onaylanarak açılır ve her yıl yenilenir.
• Kasa defteri ve fatura kayıtları: Nakit giriş çıkışları ve kesilen/ alınan faturaların düzenli takibi gerekir.
• Bankaya ilişkin kayıtlar: Şirketin banka hesabı üzerinden gerçekleştirilen tüm ticari işlemler düzenli olarak kaydedilmeli ve muhasebe kayıtlarına eksiksiz yansıtılmalı.
• KDV beyannamesi ve geçici vergi beyannameleri: Her ay ve her üç ayda bir beyan edilen vergiler için muhasebeciyle birlikte kayıtların zamanında hazırlanması gerekir.

Şahıs şirketleri için serbest meslek erbabı statüsündeki işletmelerde ayrıca serbest meslek makbuzu, muhtasar beyanname ve stopaj bildirimi gibi belgeler de kayıt sistemine dahil edilir.

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın e-Defter, e-Fatura gibi dijital sistemleri de süreçte kullanılabilir.

Bizim Hesap’ı Kullanmaya Başlamanın Yalnızca 10 Dakikanızı Alacağını Biliyor Musunuz?

Herhangi bir kurulum gerektirmeyen Bizim Hesap, kolay ve anlaşılır arayüzüyle muhasebe bilgisi olmayan 10 dakika içerisinde işlem yapmaya başlayabileceği bir ön muhasebe programı.

Şahıs Şirketi Kuruluşunda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?

Şirket kurulumu basit görünse de uzun vadeli başarı elde etmenin en temeli doğru planlama yapmaktan geçer.

NACE kodu seçimi

Öncelikle, işletme faaliyet alanının doğru belirlenmesi ve buna uygun NACE kodunun seçilmesi gerekir. Yanlış NACE kodu, vergi muafiyeti ya da teşvik başvurularında birtakım sorunlar oluşturabilir.

İş yeri adresi uygunluğu

İkinci olarak, iş yeri adresinin uygunluğu önemlidir. Ev adresiyle kurulan şirketlerde bazı sektörlerde ruhsat alınması zor olabilir. Ticari faaliyetlerin sorunsuz yürümesi için fiziksel adresin yasalara uygun şekilde beyan edilmesi gerekir.

Vergi mükellefiyetleri

Ayrıca şirket sahibinin vergi mükellefiyetine ilişkin yükümlülükleri (örneğin Bağ-Kur kaydı, KDV beyanı, geçici vergi ödemeleri) düzenli şekilde takip edilmelidir.

Mali müşavir desteği

Son olarak, bir mali müşavirle çalışmak, hem beyannamelerin zamanında verilmesini hem de yasal süreçlerin eksiksiz yürütülmesini sağlar.

Şahıs Şirketi Kurarken Ticaret Unvanı Nasıl Seçilir?

Ticaret unvanı, işletmenin resmi kimliğidir ve yasal olarak faaliyet gösterebilmesi için belirlenmesi zorunludur. Şahıs şirketlerinde unvan, genellikle şirket sahibinin adı ve soyadı ile birlikte faaliyet alanını tanımlayan bir ifade içerir.

Örneğin: “Hatice Demir Bilgi Teknolojileri” ya da “Zeynep Yıldız Danışmanlık” gibi.

Türk Ticaret Kanununa göre şahıs şirketlerinin unvanlarında şirket sahibinin adı mutlaka geçmelidir. Ek olarak unvana; sektörel bir tanım, marka unsuru ya da faaliyet yeri eklenebilir.

Ancak yanıltıcı ya da tescilli bir marka adıyla karışıklık yaratacak unvanlar kullanılması yasaktır.

Ticaret unvanı, hem fatura ve sözleşmelerde hem de resmi kayıtlarda yer alacağı için seçimi titizlikle yapılmalı ve ilgili ticaret odasında daha önce tescil edilmediği kontrol edilmelidir.

Şahıs Şirketi Kurarken İkametgah Adresi Nasıl Belirlenir?

Şahıs şirketi kurulurken şirketin faaliyet göstereceği adres beyan edilmesi zorunludur. Bu adres, ikametgah adresiniz olabilir ya da ayrı bir ticari alan (ofis, atölye, dükkan vb.) olarak da gösterilebilir.

Eğer ev adresiniz üzerinden şirket kuracaksanız, dikkat etmeniz gereken bazı noktalar vardır:

• Konut adresinde iş yapılması bazı belediyelerde kısıtlıdır. Bu durumda evde üretim ya da e-ticaret gibi ofissiz modeller tercih edilir.
• Apartman yönetmeliğinde iş yeri açılması gibi faaliyetlere izin veriliyorsa ev adresiyle şirket kurabilirsiniz.
• Kira sözleşmesi varsa konutun iş yeri amaçlı kullanılacağına dair mal sahibinden onay alınmalıdır.
• Tapulu mülklerde ise tapu fotokopisi yeterlidir.

Ayrıca vergi dairesi tarafından yapılan adres yoklaması sırasında beyan edilen adreste gerçekten faaliyet yürütülüp yürütülmediği kontrol edilir. Adres sahte ya da yetersiz görülürse vergi levhası düzenlenmez ve işlem iptal edilebilir.

Şahıs şirketi adresi belirlerken faaliyet şeklinizi, belediye düzenlemelerini ve kira/tapu durumunu göz önünde bulundurmalısınız.

Şahıs Şirketi Kurarken Hangi Sigorta İşlemleri Yapılmalıdır?

Şahıs şirketi sahibi olarak vergi mükellefi olarak kaydolduktan sonra aynı zamanda Bağ-Kur (4B) kapsamına giren bir sigortalı hâline gelirsiniz. Bu nedenle vergi levhası alındıktan sonraki 30 gün içinde SGK’ya başvurarak Bağ-Kur kaydı yaptırmanız zorunludur.

Bağ-Kur primi, girişimci tarafından ödenir ve her ay düzenli olarak yatırılması gerekir. Bu prim tutarı her yıl güncellenir. Bu prim ödenmeden emeklilik hakkı kazanılamaz.

Şirket sahibi aynı zamanda başka bir işte SGK’lı olarak çalışıyorsa Bağ-Kur yerine mevcut 4A (işçi) sigortalılığı devam eder ve ek bir yükümlülük oluşmaz. Ancak sadece kendi işinden gelir elde edenler için Bağ-Kur sigortası zorunludur.

Ayrıca çalışan istihdam eden şahıs şirketleri, bu kişiler için de SGK kaydı yaptırmalı ve işveren olarak bildirge verme yükümlülüğünü yerine getirmeli. Aksi takdirde hem idari para cezası hem de geriye dönük prim tahsilatı gibi yaptırımlarla karşılaşabilirler.

Sık Sorulan Sorular